Anadolu Medeniyetleri Müzesi 100 Yaşında

Ankara’nın tarihi atmosferinin en yoğun olduğu bölgelerinden birinde iki tarihi binaya yerleşmiş olan Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Türkiye topraklarının zengin kültürel mirasını yansıtan koleksiyonuyla dünyanın en dikkat çekici müzelerinden biri. 1921’de kurulan ve faaliyette olduğu yıllar boyunca birçok prestijli müzecilik ödülüne layık görülen müze, geride bıraktığımız 2021 yılıyla birlikte 100 yaşını dolduruyor. Biz de Paleolotik Çağ’dan Osmanlı Dönemi’ne uzanan bir kronolojide Anadolu’dan gelip geçmiş medeniyetlerin dünyaya bıraktığı görülmeye değer izleri bünyesinde barındıran bu etkileyici müzenin 7 önemli eserini sizlere tanıtmak istedik. Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne yapacağınız bir ziyarette göreceklerinizin yalnızca küçük bir bölümünü oluşturan bu parçalara gelin birlikte bir göz atalım.

3000 Yıl Öncesinin Diplomatik İlişkileri: Tunç Tablet

Anadolu’da bulunan tek tunç tablet olan eser, 1986 yılında Boğazköy kazılarından çıkarılmış. Asur çivi yazısı kullanılan tablet MÖ 1235 yılında Hitit Krallığı ile Tarhuntaşşa Ülkesi Krallığı arasında yapılmış bir antlaşmayı belgeliyor. 350 satırlık tablet, günümüzden 3000 yıl öncesinin diplomatik ilişkilerine dair bir izlenim edinmemizi sağlayan eşsiz bir belge. 

M.Ö. 770 Yılına Ait Oyuncak: At Koşulu Araba Modeli

Gordion kazılarında bir çocuğa ait tümülüste bulunan ve dönemin savaş arabalarının bir modeli olan eser MÖ 770 yılına tarihleniyor. Büyük olasılıkla tümülüsün sahibi olan çocuğa ait bir oyuncak olan eser, günümüzden yüzlerce yıl öncesinin çocuklarının da minyatür arabalara şimdiki kadar meraklı olabileceğini gösteriyor. 

Evlilik Ritüellerini Anlatan Hitit Eseri: İnandık Vazosu

MÖ 17. yüzyıla tarihlenen pişmiş topraktan vazo, Hitit geleneklerine göre düzenlenmiş bir evlilik törenini tasvir eden kabartmalarla bezenmiş. Kalıba dökülerek elde edilen kabartmaların 4 frize sabitlenmesiyle oluşturulan vazodaki tasvirler; dönemin giysilerini, çalgılarını ve hayatın önemli bir evresi olan evlilikle ilişkili ritüellerden sahneleri günümüze taşıyor.

Dinsel Sembolleri Yansıtan Duvar Sanatı: Leopar Kabartmaları

Çatalhöyük, Türkiye’de insanlığın yerleşik hayatına ilişkin çok değerli verilerin elde edildiği merkezlerden biri. Alanda bulunan sıva üzerine kabartma biçiminde oluşturulup boyanmış leopar motifleri de günümüzden 8000 yıl önceki bir Çatalhöyük evinin duvarında yer almaktaydı. Leoparın dönemin insanları için özel bir anlama geldiğini, belki de dinsel bir sembol olduğunu düşündüren bu kabartmalar, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen dikkat çekici kalıntılar arasında yer alıyor. 

Ana Tanrıça Kültünün İkonik Tasviri: Oturan Kadın Heykeli

Çatalhöyük kazılarında bulunan ve MÖ 6. binyıla tarihlenen heykel, Türkiye’de bulunan Geç Neolitik Dönem kalıntıları arasında önemli bir yere sahip. Kendine has dolgun vücut proporsiyonu ile Anadolu’daki ana tanrıça kültü ikonik tasviri olarak kabul gören kadın figürü, yanında yer alan leoparlar ile de güçlü ve doğayla bağlantılı bir dinsel karakter olduğu izlenimini verir. Günümüzden binlerce yıl öncesinin doğa, tarım, doğurganlık gibi kavramlar etrafında şekillenmesi olası dünya görüşüne dair bir fikir edinmemizi sağlayan bu heykel, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde görebileceğiniz önemli eserler arasında.

Özgün Zanaat Geleneğini Yansıtan Seramik Eser: Kadın Biçimli Kap

İnsanlığın avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçip tarımla uğraşmaya ve hayvanları evcilleştirmeye başladıkları sürecin takip edilebildiği Hacılar’da bulunan ve özgün bir zanaat geleneğini yansıtan seramik kaplardan biri olan eser, MÖ 6000 yıllarına tarihleniyor. Bir kadın kafası biçiminde tasarlanmış ve Hacılar seramik geleneğini yansıtacak biçimde bej astar üzerine kırmızı boya ile bezenmiş olan kap, müzenin görülmeye değer eserlerinden biri.

Hurri ve Şerri Temsili: Boğa Biçimli Törensel Kaplar

Boğazköy kazılarında bulunan boğa biçimli iki kap, sırtlarında bulunan doldurma deliği ve ağızlarındaki çıkış delikleriyle törensel sunu kapları olarak kullanıldıklarını düşündürür. Törensel kapların, Hitit Panteonu’nun fırtına tanrısı Teşup’un boğaları olan Hurri ve Şerri’yi temsil ediyor olmaları da kuvvetli bir olasılıktır.
 

Ankara Kalesi’nin yanı başında, şehrin tarihi varlıklar açısından en zengin bölgelerinden birine yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesi, belki bu yıl 100 yaşına basmış olabilir. Ama yalnızca kimi örneklerini paylaştığımız benzersiz koleksiyonuyla insanlık tarihinin en kritik anlarına tanıklık etmiş ölümsüz bir bilgeyi andırıyor. Kendisi 100 yaşında ama hatıraları binlerce yıl öncesine uzanan bu eşsiz müzeyi mutlaka ziyaret etmelisiniz. Anadolu Medeniyetleri Müzesi hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız.