İstanbul Büyük Saray Mozaikleri Müzesi

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, Sultanahmet Camii'nin Külliyesi'nde Arasta Pazarı içerisinde yer almaktadır. Doğu Roma Dönemi'ne ait Büyük Saray'ın revaklı avlusunun kuzeydoğu bölümünde kısmen sağlam kalmış mozaik döşemeyi içine alacak şekilde oluşturulmuş müze Ayasofya Müzesi'ne bağlı bir birimdir.

MS 450-550 yılları arasına tarihlenen Büyük Saray Mozaikleri Müzesi'nde sergilenen mozaikler hem sanatsal açıdan hem de tasvirli sahnelerin zenginliği açısından muhteşemdir. Muhtemelen o çağın önde gelen ustaları başkanlığında birçok usta sanatçı tarafından hazırlanan mozaikli alanın sadece 180 m²'lik bölümü ortaya çıkarılmıştır. Mozaik taşları ortalama 5 mm ebatlarında, kireç taşı, pişmiş toprak ve renkli taşlardan oluşmaktadır. Tasvirler "Opus Vermiculatum" tarzında olup mermer parçaları arasına yerleştirilmiştir. Fondaki beyaz mermer kısımlarda ise "Balık pulu" tekniği uygulanmıştır. Ayrıca mozaiği oluşturan tasvirlerin etrafı konturlarla sınırlanmıştır.

Mozaiklerde dinî konulara rastlanmaz. Konular günlük hayattan, doğadan ve mitolojiden alınmıştır. Bunlar arasında kertenkele yiyen grifon, fil ve aslan mücadelesi, bir kısrağın tayını emzirmesi, kaz güden çocuklar, keçi sağan adam, eşeğine yem veren çocuk, testi taşıyan genç kız, elma yiyen ayılar ve avcı kaplan mücadelesini betimleyen sahneler yer almaktadır.

Büyük Saray Mozaikleri Müzesi, 1953 yılında İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ne bağlanmıştır. 1979 yılından itibaren ise Ayasofya Müzesi Müdürlüğüne bağlı bir birimdir.