Kocaeli Arkeoloji Müzesi

Kocaeli Müze Müdürlüğü ve Kocaeli Arkeoloji Müzesi tarihi İzmit tren istasyonunun bulunduğu alaniçinde yer almaktadır. İzmit tren istasyonunun tamir atölyesi, hangarı binası, su deposu, lojman binası ve tekel depoları 2007 yılından itibaren çağdaş müzecilik anlayışı çerçevesinde Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya müzesine dönüştürülmüştür. 2020 yılında yapılan değişiklikle, müzenin Etnografya bölümü, Atatürk Redif ve Etnografya Müzesine taşınmasıyla, söz konusu müze, Kocaeli Arkeoloji Müzesi adıyla tekrardan işlevlendirilmiştir.

Müze Teşhir Salonu

Arkeoloji Müzesinde Astakos şehrini kuran Megaralıların öyküsü, Roma’ya başkentlik yapmış dünyanın dördüncü büyük kentine ait izler ve Osmanlı döneminin seçkin mermer eserleri ziyaretçilerini beklemektedir. Müzenin teşhir salonlarında Paleolitik çağ, Klasik, Helenistik, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait eserler kronolojik olarak sergilenmektedir. Müzenin girişinde ziyaretçileri tüm ihtişamıyla antik dünyanın en önemli mitolojik kahramanlarından biri olan Herakles (Herkül) heykeli karışılmaktadır. Bu heykel Dünya’nın en büyük ikinci Herakles (Herkül) heykelidir. Müze girişinin sol tarafına baktığımızda bölgenin sualtı kültürel miras zenginliğini gösteren amphorlar ve antik dönem denizciliğiyle ilgili bilgilere yer verilmiştir. Aynı zamanda 2020 yılında Kerpe kıyılarında yapılan sualtı araştırmaları sonucu bulunan eserler de teşhir edilmektedir Müzenin Birinci bölümünde Paleolitik çağ insanlarının kullandığı taş aletler yer verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümde ise günümüzden 2700 yıl önce Megara’dan yola çıkarak Başiskele’ye yerleşip Astakos şehrini kuran Megaralılara ait seramikler ve Klasik, Helenistik dönemde yaşamış insanların gündelik hayatlarında kullandıkları eşyaları görmek mümkündür. Dördüncü bölüme gelindiğinde Ortaçağda kullanılmış bronz eşyalar ve seramik kaplara yer verilmiştir. Beşinci bölümde ise Roma Döneminde zafer kazanmış komutanları, başarılı olmuş sporcuları ve onurlandırmış insanlara ait seçkin mermer büstler yer almaktadır. Altıncı ve yedinci bölümlerde Roma Dönemine ait aydınlatma aracı olarak kullanılan kandiller, koku şişeleri, figürünler ve cam eserlerin seçkin örnekleri yer almaktadır.

Sekizinci ve dokuzuncu bölümde ” Türkiye’deki En Büyük Arkeolojik Keşiflerinden Biri ”adılı vitrinler yer almaktadır. Teşhirde yer alan eserlerin önemi kısaca özetleyecek olursak; İzmit merkez Çukurbağ Mahallesi’nde Kocaeli Müze müdürlüğü tarafından 2001 yılından itibaren yapılan arkeolojik kazılarda Roma dönemine ait mimari bir yapı ortaya çıkartılmıştır. Yapılan araştırmalarda imparator Diokletianus Dönemi’nde (MS 284-305), Nikomedia Roma İmparatorluk başkenti iken inşa edilmiş bir imparatorluk kompleksi olduğu ve MS. 4. yüzyılda büyük bir depremle yıkıldığı anlaşılmıştır.

Yapıya ait sütün başları, kaideler, sütun parçaları ve kırmızı boyalı yüksek kabartmalı friz parçaları gün ışığına çıkartılmış olup, bu anıt son 20 yılda Türkiye’de yapılmış en büyük keşiflerden biridir.

Çukurbağ imparatorluk kompleksi Dünya Kültür Mirası açısından üç büyük öneme sahiptir:

 1) Çukurbağ buluntuları kayıp Roma başkenti Nikomedia’ya dair bulunmuş en büyük arkeolojik veri grubunu oluşturur.

2) Çukurbağ rölyefleri, Roma sanatında şimdiye kadar bulunan renkleri en iyi korunmuş örneklerdir.

3) Çukurbağ rölyeflerinin stil ve ikonografik özellikleri, Geç Antik Sanatın öncüsü olarak Dünya Sanat Tarihi’nde Klasik Dönem Sanatı’ndan Ortaçağ Sanatı’na geçişteki dönüm noktasına işaret etmektedir. Çukurbağ rölyeflerine ait en seçkin eserlerden olan ‘’İki İmparatorun Buluşması’’, “imparator ve nike” ve birçok seçkin eseri sergi salonunda görmek mümkündür. Onuncu ve on birinci vitrinlerde Roma dönemi ölü gömme gelenlerine ait eserlerin yanı sıra mezarlardan çıkarılmış değerli ve yarı değerli takıları görmek mümkündür. On ikinci vitrinde Kybele Kültüne ait eserler ve 2020 yılında müze müdürlüğü tarafından yapılan araştırma neticesinde Hacılar Yağbolu mağarasından çıkartılan ve yer özellikler taşıyan “Kandıra Kybelesi” adlı sunak yer almaktadır. On üçüncü vitrininde ise Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Doğu Roma, Abbasi, Sasani, Emevi, Osmanlı gibi neredeyse tüm çağları kapsayıcı geniş bir sikke koleksiyon yer almaktadır. Orta bölümde yer alan vitrinlerde Roma döneminde kadın, Antik dönemde tıp aletleri, antik dönemin çift yüzlü heykelleri olan Januslar ve Sokrates büstü gibi farklı temalarda oluşturulan vitrinler yer almaktadır.

Müze Bahçesi

Müzemiz Bahçe teşhirinde, sergilenen eserlerin büyük bir çoğunluğu, İlimiz sınırları içerisinde yapılmış sondaj, kazı ve hafriyat çalışmalarında açığa çıkan eserler olmakla birlikte, müsadere yoluyla Müzemize kazandırılmış eserler de mevcuttur. Müze Bahçesi, Güvenlik Kontrol Noktası girişinden itibaren adacıklara ayrılarak tanzim edilmiş, böylece sergileme esnasında, bir konsept bütünlüğü oluşturulmaya çalışılmıştır. Müzemiz bahçesinde sergilenen eserler ağırlıklı olarak M.S. I-III yüzyıllar arasına tarihlendirilebilmekte olup, hatrı sayılır oranda Geç Roma ve Bizans Dönemine ait eserler ile, az da olsa Geç Helenistik Döneme tarihlendirilen eserler de mevcuttur. Sergilenen eserler arasında sayısal açıdan en yoğun gruplardan birini Lahit Teknesi ve Kapakları, bir diğerini ise genellikle M.S. II.-III. Yüzyıllara tarihlendirilebilen Mil Taşları oluşturur. İkinci sırada ise, Mermer Sunak ve Yazıtlar bulunmaktadır. Ardından Kadın ve Erkek Heykellerinden bahsetmek gerekir ki, bunların içerisinde Sonsuzluk Geniusu ile Kandıra Kumköy’de bulunmuş Mevsim Heykellerini saymak gerekir. Bunların dışında Müzemiz bahçesinde Helenistik Dönemden başlayıp, Bizans Dönemine kadar muhtelif form ve ebatlarda Sütün Başlıkları, Sütun Şaftları ve Sütun Altlıklarını görmek mümkündür. Ayrıca, Mehmet Ali Paşa Mezar Odası ve Pamukova Mezar Anıtı da yine bahçemizde sergilenmektedir. Bahçe teşhiriyle ilgili son olarak, Teşhir salonu önündeki pithoslardan ve bahçe girişinin sol tarafına konuşlandırılmış olan Osmanlı Dönemine ait Mezar taşları, Çeşme Aynaları ve Osmanlı Toplarından bahsedilebilir.

Günümüzde Kocaeli Müzesi çocuk eğitim atölyesi ve müze konferanslarıyla Kocaeli kültür hayatına önemli katkılar sunmaya devam etmektedir.