Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın 2017 yılında başlattığı su altı çalışmalarının taçlandırıldığı sergi GEÇMİŞİ TARAMAK konseptiyle ziyarete açılmıştır. 1856 yılında Fransız Fenerler İdare-i Umumiyesi Müdürlüğü tarafından Kırım Savaşı sonrasında askeri gemilere yol göstermek için Gelibolu Yarımadası’nın en güneyinde yer alan bir çıkıntı üzerine inşa ettirilen deniz feneri bu küçük müzeye ev sahipliği yapmaktadır.

Çanakkale muharebeleri sırasında çekilen fotoğraflarda tahrip olduğu gözlenen fenerin son halini 1918 yılında aldığı ve bu tarihten sonra Mehmetçik Feneri olarak anıldığı biliniyor. Deniz seviyesinden 50 metre yüksekte olan fenerin 6o metrekarelik lojman binasının dört odası sergi için hizmet vermektedir.

Birinci oda, Çanakkale Savaşı sırasında denizde gerçekleşen mücadelenin yanı sıra, muharebelerde battığı noktadaki durumlarıyla anıt niteliği kazanmış savaş zırhlılarının kalıntılarının bilgilerini içermektedir. Seddülbahir’e en yakın batık konumunda olan HMS Majestic gemisinin mevcut halinin 3 boyutlu modeli üzerinden koruma önerileri geliştirilmesi sürecine ve bu sayede bölgeyi uluslararası öneme sahip bir dalış merkezi haline getirmeyi amaçlayan Gelibolu Tarihi Sualtı Projesi’nin tanıtımına ayrılmıştır.

Sergide, şimdilik 150 kilometrekarelik bir alanı kapsayan tarihi sualtı parkının, çalışmaların daha sistemli yürütülebilmesi ve araştırmalar esnasında karşılaşabilecek risklerin önüne geçilebilmesi amacıyla ayrılan 7 sektörde yapılan batimetrik ölçümler, oşinografik çalışmalar, derinlik ve sonar ölçüm haritalandırmaları hakkında bilgi sahibi olmak mümkün.

Mekânın ikinci odasında Çanakkale Cephesi’nde denizde yürütülen mücadele ve bu mücadelede yer alan donanma unsurları ele alınmaktadır. Görsel zenginlik katması açısından odanın zeminine tasarlanan bir harita üzerinde batık noktalarının gösterilmesi müzeyi gezen ziyaretçilerin algılarına da hitap ediyor. Çanakkale Deniz Savaşları sırasında batan ya da batırılan her bir gemi için hazırlanan bilgi kartları ve Harbiye Müzesi’nin teşhire katkı olarak gönderdiği eserler konunun kalıcılığını sağlamaya yönelik uygulamalar olarak dikkat çekiyor.

Serginin üçüncü odası, projenin başlangıç noktası kabul edilen HMS Majestic batığı üzerinde yapılan yoğun çalışmalar sonucu toplanan bilgilere ayrıldı. Yabancı arşivlerden elde edilen ve 70’li yıllarda batığa yapılan dalışlarla günümüzde yapılan araştırma dalışlarının karşılıklı ekranlarda izlenmesi değerlendirme yapma fırsatı sunuyor. 2020 yılında gerçekleştirilen sualtı araştırmalarında çıkarılan eserler, geminin günümüzdeki durumunu gösteren ölçekli bir vaziyet planı üzerinde konumlandırılıyor.

Son odada proje için gerçekleştirilen keşif dalışlarına ve bu araştırmalara katılan ekibin tanıtımına yer verilerek, çalışmalar sırasında tespiti yapılan su altı fauna ve flora örnekleri sunulmaktadır. Keşif dalışlarının video kayıtları ziyaretçilerle paylaşılırken mekânı kaplayan sesler ziyaretçilere de ekibin bir üyesi gibi dalış yapıyor hissi uyandırmaktadır. Harbiye Askeri Müze Komutanlığı’ndan gönderilen dalgıç kıyafeti ile modern bir dalgıca ait teçhizat infografiğinin yan yana sergilenmesi dönemsel gelişmeleri gözler önüne serer.

Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı Sergisi ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.