Sagalassos’ta Mutlaka Görmeniz Gereken 4 Eser

Akdeniz Bölgesi’nde adını, içinde bulunan irili ufaklı onlarca gölden alan Göller Yöresi bulunur. Antik dönemde Pisidia olarak adlandırılan bu bölge, büyüleyici güzellikteki irili ufaklı çok sayıda antik kente ev sahipliği yapar. Sagalassos ise bu antik kentlerden sadece biridir ve günümüzde Burdur sınırları içerisinde yer alır. Haydi gelin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Sagalassos’u biraz daha yakından tanıyalım!

MÖ 333’te Büyük İskender’in yönetimi altına giren kentte Helenistik kültür etkisini göstermeye başlar. Kent, MÖ 25’te Roma İmparatorluğu’na dahil olur ve ilerleyen yıllarda Pisidia eyaletinin başkenti haline gelmesiyle daha da önem kazanır. Roma İmparatorluğu’nun bu önemli kenti, elbette görkemli yapılar ve anıtsal nitelikte eşsiz eserlerle donatılır. İnsanlığın ortak mirasının en çarpıcı parçalarından biri olarak  günümüze ulaşan antik kent, tüm bu tarihsel ve kültürel birikimin izlerini taşır.

Sagalassos, Batı Toroslar’da dik bir yamaçta kurulan ve Ağlasun Vadisi’ne hakim konumuyla doğal kaynakların güvenli bir alan oluşturduğu kenttir. Buna ek olarak, dağlardan gelen kar sularının oluşturduğu pınarlar kentin kurulduğu bölgeyi besliyordu. Bu doğal zenginlik Sagalassoslulara büyük avantaj sağlıyordu.

Sagalassos hakkındaki bilgilerimiz bunlarla da sınırlı değil. Özgürlüğüne düşkün ve savaşçı bir halk oldukları tarihi kaynaklarda karşımıza çıkan Pisidialıların kendilerine Sagalassos gibi kelimenin tam anlamıyla “doruklarda” yer alan bir mekân seçmeleri pek de şaşırtıcı değil. Gelin şimdi isterseniz, aktif olduğu dönemde tüm dünyaya yükseklerden bakmış bu kentin mutlaka görülmesi gereken eserlerine bir göz atalım. 

Sagalossos’da nasıl bir deneyim yaşayabileceğinize dair fikir edinmek için blog yazımızın yanı sıra Turkish Museums Youtube kanalındaki Uncovering: Sagalassos isimli videomuzdan da yararlanabilisiniz. 

Antoninler Çeşmesi 

MS 161-180 yılları arasında inşa edilmiş muhteşem bir anıt olan bu çeşme, yapımında kullanılan 7 farklı renkteki taş ve suyla buluştuğunda etkileyici ışık oyunları yaratan Afyon mermeri kullanımıyla dikkat çekiyor. Roma İmparatorluğu döneminde bir prestij nişanı olarak inşa edilen çeşme; ebatları, üzerindeki nişlerde bulunan heykelleri ve şelalesiyle gerçekten görkemli bir yapı. Yakın zamanda yapılan restorasyon çalışmaları ile tıpkı 1800 yıl önceki gibi kentin yukarı agorasını güzelleştirmeye devam eden çeşmeyi mutlaka görmelisiniz.

Hadrian Çeşmesi 

Sagalassos’u Pisidia’nın başkenti ilan ederek kentin gelişmesine büyük katkıda bulunan Roma İmparatoru Hadrianus’u onurlandırmak adına yaptırılan bu çeşmenin kalıntıları da kentin görülmeye değer yapıları arasında yer alır. Günümüzde yalnızca belirli bir bölümü ayakta kalabilmiş olsa da kentin sütunlu caddesinin bitiminde yer alan iki katlı ihtişamlı çeşme, Antik Çağ’da olduğu gibi günümüzde de etkileyici bir anıttır.

Tiyatro 

Sagalassos’un 9000 kişi kapasiteli tiyatrosu, 1600 m yükseklikte, neredeyse insanı ürkütecek denli haşmetli bir manzaraya sahip bir mekândır. Belki de bu kadar yükseğe kurulmuş tek Roma tiyatrosu olan yapının hakim olduğu manzara gerçekten nefes kesici. Burada, manzarasıyla bu denli güçlü duygular uyandıran bir tiyatroda gerçekleşen antik performanslar ve o performansların ritüelistik tonuyla ilgili hayallere dalmamak gerçekten imkansız. Doruklardaki şehir Sagalassos’un tiyatrosu, sunduğu manzarası ve hissettirdikleriyle antik kenti ziyaret etmek için tek başına bile yeterli bir sebep.

Kuzey Batı Heroon 

MS 1. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen ve 15 metrelik yüksekliğiyle bir kuleyi andıran yapının kime adandığı tam olarak bilinmiyor. Heroonlar genellikle bir kahramanı onurlandırmak için inşa edilen tapınak benzeri anıtsal yapılardır. Sagalassos'ta yeniden ayağa kaldırılmış bu Heroon'un kime adandığı bilinmese de Sagalassos halkı için önemli biri olduğu kesindir. Yapı, abidevi görünüşünün yanında büyük olasılıkla Dionysos kültüyle ilişkili olan dans eden kızların kabartmalarıyla da dikkat çekiyor. Bugün bu kabartmaların orijinallerini Burdur Müzesi’nde ziyaret edebilirsiniz. 

Kadim Pisidia’nın başkenti Sagalassos’ta görebileceğiniz yapılar elbette bunlarla sınırlı değil. Antik kentte; meclis binası, odeon, imparatorluk dönemi Roma Hamamı, Dor tapınağı, kent konağı gibi birçok yapının kalıntılarını görmek mümkün. Ayrıca döneminin çok önemli bir seramik üretim merkezi olduğu bilinen antik kentte bir çömlekçiler mahallesi de bulunuyor.