Tıp Tarihi: Anavarza Antik Kenti

Tıp, yüzyıllar boyunca en hayati mesleklerden biri olmuştur. Tıpkı bugün olduğu gibi antik dünyada da hekimler, toplumların önemli bir parçasıydı. Peki, geçmişte insanlar yaralanmaları ve hastalıkları nasıl tedavi ediyorlardı? Tıp Tarihi video serimiz ile Anadolu'nun antik toplumlarının insan sağlığına nasıl yaklaştığını araştırıyoruz.

Anavarza Antik Kenti, Türkiye’nin verimli bölgelerinden olan Çukurova’da bulunmaktadır. Zengin doğal kaynaklara ve floraya sahip olan bu bölgede, farmokolojinin bu kadar gelişmiş olması şaşırtıcı değildir.

18. yüzyıla kadar Avrupa'daki doktorlar tarafından kullanılan, tarihin en eski tıp kitaplarından biri Anavarza'da yazılır. Gelin, bu antik tıp merkezinin tarihini birlikte inceleyelim:
 

Anavarza’nın Kısa Tarihi 

Anavarza, Adana il sınırları içinde bulunan oldukça değerli bir antik yerleşimdir. UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’nde yer alan bu arkeolojik alan; tarihi, yapıları ve efsaneleri ile oldukça ilgi çekicidir. 

Anavarza’ya insanların ilk yerleşme tarihi tam olarak bilinmese de kentle ilgili bilgiler, karşımıza ilk kez Helenistik Dönem’de çıkar. Bu dönemde, İç Anadolu’yu Suriye’yle birleştiren yolun üstünde bulunan stratejik konumu sayesinde Anavarza, önemli bir ticaret merkezidir. Ancak kent, en parlak dönemini, Roma İmparatoru Septimius Severus’un ödüllendirmesiyle MS 2'nci yüzyılda yaşamaya başlar ve zaman içinde daha önemli bir kent haline gelerek, 408 yılında “Kilikya Başkenti” unvanına sahip olur. Anavarza başkentlik yaptığı dönemde birçok şenlik ve spor müsabakasına da ev sahipliği yapar. Günümüzde bu alanı gezerken görebileceğiniz stadyum ve tiyatroda, bir zamanlar gerçekleştirilen sanatsal ve sportif etkinlikleri hayal etmek hiç de zor değil! 

Roma Dönemi’ndeki görkemli yaşantısını Bizans Dönemi’nde de devam ettiren kent, büyümeye ve gelişmeye devam eder. Sonraki yıllarda Anavarza; Ermeni, Abbasi, Selçuklu, Ramazanoğulları, Osmanlı kültürlerine de ev sahipliği yapar. Anavarza’da tüm bu farklı kültürlere ait izleri bir arada görme şansına sahip olacaksınız. 

Şimdi de Anavarza’da görebileceğiniz yapılara bir göz atalım! Bugün arkeolojik alanda karşınıza çıkacak yapılar aracılığıyla, kentin zaman içinde geçirdiği değişimin tüm evrelerini görebilirsiniz. Anavarza kentini, yerleşim olarak iki bölüme ayırabiliriz. Birinci yerleşimi, kayalıklar üzerinde kurulu kale ve yukarı şehir oluştururken; ikinci yerleşimi, düzlüğe kurulu ve surlarla çevrili aşağı şehir oluşturur. Yukarı şehirde bulunan ve bütün ovaya hakim Anavarza Kalesi, muhteşem manzarası ile nefes kesici bir atmosfere sahiptir. Orta Çağ’da inşa edilmiş olan bu kalenin, günümüzde büyük bir kısmı sağlam halde görülebilmektedir. Kale içerisinde kilise, sarnıç, depo ve mezar yapıları bulundurmaktadır. Anadolu’da bulunan önemli kalelerden biri olan bu yapıyı mutlaka ziyaret etmelisiniz. Antik kentte bulunan sütunlu yol ve mozaikli havuzlar da ziyaretçilerin ilgisini çeken kalıntılardır. Anavarza’nın diğer görülmesi gereken anıtsal yapıları ise üç kemerli muhteşem zafer takı, kiliseler, tiyatro, amfi tiyatro, stadyum, tapınaklar, meclis binası, nekropol ve hamamdır. 

Helen, Roma, Bizans, Ermeni ve Osmanlı gibi insanlık tarihinin birçok önemli uygarlığının izlerini taşıyan Anavarza; kesinlikle görülmeye değer bir ören yeridir. Anavarza gezisinden sonra bölgenin tarihini daha iyi anlayabilmek adına, içinde çok değerli arkeolojik eserler barındıran Adana Arkeoloji Müzesi’ni de listenize eklemeyi unutmayın.